هرآنچه که باید درباره “ریورب (Reverb) ” بدانید (بخش اول)

اگر بپرسند : یکی از مهمترین عناصر در قوانین اکوستیک و ضبط صدا چیست جواب تنها یک چیزاست : ریورب یا بازگشت صدا (Reverberation )

اما ریورب چیست ؟

در هنگام ضبط یک قطعه موسیقی ، زمانی که سازها (از جمله سازهای سولو، انسامبل ، ارکستر، گروه کر و یا هر ساز دیگری ) شروع به نواختن می کنند ، صدا در جهات مختلف شروع به برخورد با سطوح اطراف (نظیر دیوار ها ، گوشه ها ، کف وسایر نقاط استیج ) می نماید. این برخورد به سرعت و انقدر انجام می شود تا در نهایت صدا به گوش شنونده برسد . پس در حقیقت صداهای ازاد شده از بند ، خودشان را به تمامی اجسام سخت و یا نرم در مقابلشان میزنند پس از برخورد ، از انها منعکس می شوند . اینکار انقدر اتفاق می افتد تا زمانی که قدرت این انعکاسها ضعیف شده و دیگر شنیده نشوند .

پس به عبارتی بهتر ریورب عبارتست از :

میزان انعکاس صدایی که سازها در یک محیط مشخص از خود تولید می نمایند .

بیاید برای درک بهتر یک مثال بزنیم :

فرض کنید به خانه ای جدید نقل مکان کردید و هنوز خانه کاملا خالی از وسایل است . دست های خود را به هم بکوبید .. چه اتفاقی می افتد ؟ مسلما صدای دست خود را همراه با انعکاس صدای ان در فضای خالی خانه می شنوید به طوری که صدای دست شما قوی و بازگشت ان به مراتب ضعیف است. این ضعف در کسری از ثانیه انقدر کم می شود که تقریبا کاملا از بین می رود (دیگر شنیده نمی شود . )

حالا فرض کنید که وسایل خود را به خانه جدید اوردید و تمامی انها را چیده اید . اکنون اگر دوباره دستهایتان را بهم بزنید چه اتفاقی می افتد ؟

جواب مشخص است . میزان انعکاس بسیار بسیار کمتر از حالتیست که خانه خالی از وسایل و موانع برخورد صدا بود .

پس در اینجا شما با پر و خالی کردن یک فضا، میزان ریورب کم و زیاد را تجربه کردید و در عمل انعکاس ها در محیط یک خانه شنیده اید .

حال بیاید به یک مکان دیگر نظیر یک سالن کنسرت برویم و کار خود را امتحان کنیم .دست هایتان را به هم بکوبید یا پایتان را به زمین بزنید . به نظرتان چه فرقی وجود دارد ؟

مشخص است ! نتیجه بسیار متفاوت است .انعکاس صدا در یک کنسرت هال به مراتب می تواند بسیار وسیع تر ، عمیق تر و یا حتی خوشرنگ تر باشد ( با تشکر از قوانین اکوستیک ) .

و همانطور که دیدید به همین مراتب انعکاس رنگ صدا در محیط های مختلف می تواند تفاوت های بسیار داشته باشد ، فرقی ندارد که مکان کجا باشد، کلیسا باشد و یا یک اتاق کوچک و یا حتی یک فضای باز در میان جنگل ، هرکدام به مقدار و اندازه ای مشخص ریورب در خود دارند که به ما این امکان را می دهند تا با استفاده از انها رنگ و بویی از جنس فضا برای موسیقی خود به ارمغان بیاوریم.

بسیار خوب ! حال که فهمیدیم ریورب چیست باید بدانیم چطور این اسب سرکش را رام کنیم و کاری کنیم که قطعاتمان از خشکی محض خارج شوند و به صورت طبیعی به حرکت همراه با صداها بپردازند .

استفاده از ریورب

به طور کلی می توانیم ، به دو نوع می توانیم ریورب را استفاده نمائیم :

۱-به صورت طبیعی

۲- به صورت مجازی

۱-به صورت طبیعی

ساده است . فضای دلخواهمان را مشخص می کنیم و با میکروفون گذاری دقیق نسبت به شرایط محیطی ، اقدام به ضبط صدا می نمائیم . این کار ، دقیقا همان کاری که در کنسرت ها و اجراهای زنده انجام می شود .

مزیت این نوع ریورب گیری ، طبیعی بودن و خلوص ۱۰۰ درصد ان است و باور کنید که هیچ چیز هماند طبیعی بودن در ضبط یک قطعه موسیقی مهم نیست .

عیب این روش در کنترل سخت ریورب است . در اینجا خبری از راحتی نیست . هرچه میخواهید باید ایجاد کنید و در نهایت شاید چیزی که بدست   می اورید شاید صد در صد ایده ال تان نباشد . در اصطلاح صدابرداران این نوع ریورب می تواند خیلی خیس^(۱) و یا خیلی خشک ^(۲) باشد. میتواند سخت باشد یا نرم .. گرم باشد یا سرد ، تیره باشد یا روشن ، عمیق باشد یا سطحی و سایرحالت ها و اسامی مختلف که به صورت قراردادی روی حس این ریورب ها می گذاریم .

۲- به صورت مجازی

ریورب را می توانیم با دو روش به صورت مجازی، شبیه سازی کنیم :

۱-الگوریتمیک (Algorithmic) :

۲- کانولوشن (Convolution) :

در بخش بعدی به بررسی این دو نوع ریورب خواهیم پرداخت .